Co: Najświętsza Panienka w sztuce ludowej. Ze zbiorów Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. Wystawa czynna do 15 września 2013.
Gdzie: Bytom, Muzeum Górnośląskie, ul. W. Korfantego 34
Można śmiało powiedzieć, że kult Najświętszej Panienki to polska specjalność. Chyba nigdzie na świecie nie osiągnął takich rozmiarów i nie zaowocował taką mnogością dzieł sztuki, szczególnie ludowej. Maryja była WSZĘDZIE, w każdym polskim domu. Na obrazach (na szkle, płótnie, deskach) i oleodrukach, jako figurka z gipsu lub porcelany, na przypinkach, szkaplerzach i cudownych medalikach przywożonych z pielgrzymek. Miała okazję poznać nas na wylot. Ale czy my znamy ją?
Kto potrafi odróżnić Matkę Boską Gidelską od Saletyńskiej, Skępskiej, Kodeńskiej, Wielisławskiej? Kto wie, skąd księżyc u jej stóp, jakie są jej ulubione kwiaty? Nie interesując się tym, pozbawiamy się dostępu do lwiej części polskiej sztuki ludowej, przestajemy rozumieć własną historię i kulturę. Bo żeby ateusze nie wiadomo jak się zżymali, Maryja jest z nimi po prostu „zrośnięta”.
Bytomska wystawa to rarytas – z liczącej ponad 400 obiektów kolekcji wybrano najcenniejsze, najstarsze, najrzadsze. I tak różnorodne, że w głowie się kręci. Szczególnej uwadze polecam przepiękne, XVIII-wieczne linoryty, zbiór rzeźb Matki Boskiej Skępskiej oraz wzruszające pamiątki z komunii świętych i bierzmowań. A także pięknie wydany katalog towarzyszący wystawie – bogato ilustrowaną kronikę zażyłości śmiertelników (artystów i „konsumentów” sztuki) z Królową Niebios.
Tekst: Weronika Kowalkowska, Stanisław Gieżyński
Zdjęcia: katalogi galerii i muzeów
