Agawa to miłośniczka słońca. Sprawdź, jak ją uprawiać w ogrodzie i jak przezimować agawę

Agawa – roślina, która kwitnie tylko raz

W rzeczywistości agawa, przywieziona do Europy z Ameryki, kwitnie raz na kilkanaście lat przez dwa miesiące, potem umiera. Kiedyś sądzono nawet, że najpopularniejsza z agaw, Agave americana, zakwita tylko raz na sto lat. Dlatego nazwano ją rośliną stulecia (century plant). Ale kiedy już postanowi wydać kwiat, nie zwleka – spomiędzy liści wystrzela łodyga, rosnąc w tempie nawet 45 cm dziennie! Gdy ma 6-7 metrów, z daleka przypomina drzewo.

Tam, gdzie nie ma lasów świerkowych, choćby na Wyspach Dziewiczych, agawa zastępuje choinkę. W Meksyku popularny jest obyczaj zwany La Rama (gałązka). Tuż przed świętami dzieciaki z kwiatami agawy obchodzą domy, śpiewając kolędy. W nagrodę dostają owoce i słodycze.

Agawa ma szereg zastosowań – sizal, środek do mycia, trunek... 

O tym, jak wysoko ceniono agawę, świadczy jej nazwa, która pochodzi od greckiego agaue, czyli szlachetna. Amerykańscy Indianie wykorzystywali roślinę na wiele sposobów. Pili jej słodki sok zwany miodową wodą (aguamiel), który ratował ich przy kłopotach żołądkowych. Bogaty w cukry, pożywny rdzeń nieźle smakował po upieczeniu, nasiona mielono na mąkę.

Z wielkich jak bele wysuszonych pędów kwiatostanowych budowano szałasy i dachy. Jeden z gatunków, agawa sizalowa (Agave sizalana), od wieków dostarczał też sizalu, materiału na koce, ubrania, powrozy, a nawet papier (notabene sizalowy sznurek i włókno, używane do dekoracji, można dziś kupić także u nas). Agawa dawała jeszcze opał, służyła jako środek do mycia (zawiera saponiny – związki, które pienią się w wodzie jak mydło), a z cierni wyrastających z końców liści robiono igły i szpilki. Ale to wciąż nie wszystko...

Nie można nie wspomnieć o „rozweselających” właściwościach agawy. Ze sfermentowanego soku lub rdzenia otrzymuje się kilka trunków znanych na całym świecie. Zacznijmy od tequili, narodowej meksykańskiej wódki. Oryginalna tequila musi pochodzić z agawy niebieskiej (A. tequilana) uprawianej w prowincji o nazwie Tequila. Mocniejszej głowy wymaga meskal, bo zawiera około 90 procent alkoholu. Można oczywiście go rozcieńczyć, lecz znawcy uważają to za profanację. Najstarsze jest pulque. Ten niskoprocentowy napój, znany już w początkach naszej ery, wyglądem przypomina mleko. Aztekowie pili pulque jako napój rytualny.

Zobacz też: Kwitnące kaktusy: grudnik, królowa jednej nocy i kaktus wielkanocny

Miłośniczka słońca – jak uprawiać agawę w ogrodzie?

W XIX wieku agawy stały się szalenie modne w Europie, zdobiły pałace i rezydencje. Na lato wynoszono je do ogrodu, na zimę chowano do oranżerii. Osiągały imponujące rozmiary. Dziś trudniej o oranżerię, ale można się bez niej obejść.

Najważniejsze jest słońce, lekka ziemia z drenażem na dnie i umiarkowane podlewanie. Roślina nie ucierpi, gdy zapomnimy ją napoić, natomiast „powódź” jest dla niej zabójcza! Latem podlewamy ją dość hojnie, zimą bardzo oszczędnie.

Jak przezimować agawę?

Przed nadejściem mrozu agawa musi trafić do domu. Roślina powinna przezimować w jasnym, chłodnym miejscu. Łatwo ją rozmnożyć z sadzonek wyrastających z boku – wystarczy je oderwać, odłożyć na dzień, by przeschły, po czym posadzić w doniczce.

Mayahuel – legenda o agawie

Dawno temu, gdy świat był jeszcze młody, w niebie żyła piękna dziewczyna imieniem Mayahuel. Mieszkała z babką, jedną z gwiazd-demonów, które co noc starały się nie dopuścić do wschodu słońca. Pewnego razu bóg-wąż, Quetzalcoatl, skusił dziewczynę, by zeszła do niego na ziemię. Zaskoczywszy ich w miłosnym uścisku, upiorna babka wezwała inne gwiazdy-demony, a te pochwyciły dziewczynę i pożarły. Zasmucony Quetzalcoatl zebrał szczątki po uczcie i pogrzebał w ziemi. Wyrosła z nich dorodna maguey, agawa właśnie.

Tekst: Anna Karska
Zdjęcia: Shutterstock, Lilianna Sokołowska, Darrell Gulin/Corbis, Forum Piękna