Przebiśniegi to pierwsze wiosenne kwiaty w ogrodzie. Kwitną już pod koniec lutego! Gdzie je posadzić i jak uprawiać te delikatne, białe kwiaty?

Przebiśniegi (Galanthus nivalis) to pierwsze wiosenne kwiaty, które kwitną już pod koniec lutego i na początku marca. Poznaj lepiej tę roślinę o mlecznobiałych płatkach zwaną inaczej śnieżyczką. Przeczytaj:

• czy przebiśniegi są pod ochroną,

• jakie tradycje wiążą się z tymi kwiatami,

• co oznacza nazwa przebiśnieg,

• przebiśniegi w ogrodzie – gdzie je posadzić i jak je uprawiać,

• czy przebiśniegi są trujące,

• czym różnią się przebiśnieg i śnieżyca.

Przebiśniegi – czy pierwsze wiosenne kwiaty są pod ochroną?

Z niecierpliwością wypatruję choćby najmniejszych przejawów wiosny. Bywa, że na jej poszukiwanie wybieram się do lasu. Jak w marcu zeszłego roku. Na drzewach ani grama zieleni, na ziemi ani kwiatka. Tylko wilgotne, zbutwiałe zeszłoroczne liście. Pusto, martwo. I nagle w oddali widać białą polankę. No nie, znowu śnieg – myślę. Podchodzę, a to całe poletko przebiśniegów! Gdzie to było, wolę nie zdradzać. Jeszcze komuś przyszłoby do głowy zrobić z nich bukiecik albo wydłubać z ziemi cebulki. A tego nie wolno! Niestety, przebiśniegi jako pierwsze wiosenne kwiaty zrywano kiedyś niemal garściami i dla nas niewiele już zostało. Wprawdzie w Polsce nie grozi im wyginięcie, ale przebiśniegi są chronione.

Na spacer wśród przebiśniegów – jakie są tradycje wiążą się z przebiśniegami? 

Nie tylko nam podobają się przebiśniegi. W Anglii, Szkocji i Irlandii podziwianie ich to już narodowa tradycja. W lutym Wyspiarze całymi rodzinami wybierają się na spacery specjalnie po to, by oglądać białe dywany w parkach, rezydencjach i prywatnych ogrodach, właśnie z tej okazji otwieranych dla publiczności (www.ngs.org.uk). U nas nie ma takich przebiśniegowych parków, ale kwiaty wypatrzyć można na południu Polsku, gdzie rosną naturalnie. Sporo przebiśniegów zobaczymy też w rezerwatach na Śląsku albo w rezerwacie Śnieżyczki w nadbużańskiej gminie Repki.

> Zobacz też: Sasanka zwyczajna – opis, uprawa i kwiaty wiosennej rośliny ogrodowej <

Przebiśnieg, śniegułka, śnieżyczka... – co oznacza ta nazwa?

Śnieżyczka przebiśnieg, inaczej śniegułka, wszystkim kojarzy się ze śniegiem. Anglicy nazywają tę roślinę kroplą śniegu (ang. snowdrop), Rosjanie – podśnieżnikiem, Niemcy – płatkiem śniegu (niem. Schneeglöckchen). Podobnie brzmi po łacinie – mlecznobiały śnieżny kwiat (Galanthus nivalis, od greckiego gala – mleko i anthos – kwiat oraz łacińskiego nivalis – śnieżny).

Przebiśniegi w ogrodzie – gdzie je posadzić i jak je uprawiać?

Przebiśniegi to obowiązkowy punkt ogrodowego programu. Bez nich możemy przegapić nadejście wiosny! Przebiśniegi kwitną już pod koniec lutego lub na początku marca. Szczerze je polecam: są niewymagające, nie boją się przymrozków, kwitną długo – bo nawet ponad miesiąc – i z czasem ich przybywa.

Dobrze rosną pod drzewami liściastymi, gdzie na przedwiośniu jest jeszcze świetliście. Dlaczego właśnie tu? Chodzi o słońce, którego promienie padają na ziemię i ogrzewają cebulki. Ich łany wspaniale wyglądają w ogrodach naturalnych, wtopionych w krajobraz. Ale nawet kępka przebiśniegów w małym ogródku sprawia dużo radości.

Marzenie o własnych białych wiosennych dywanach na szczęście może się spełnić bez uciążliwej – i nielegalnej! – wyprawy do lasu. Cebulki znajdziemy w każdym sklepie ogrodniczym, ale dopiero latem, kiedy nadejdzie pora ich sadzenia. Zaraz po przekwitnięciu wykop cebulki, podziel i od razu wsadź do ziemi – będą szybciej rosły.

> Zobacz też: Szafirek – wiosenny kwiat w domu i ogrodzie <

Przebiśniegi – czy są trujące?

Nikomu z nas nie przyjdzie do głowy jedzenie przebiśniegów, ale czasem skubnie je lekkomyślna krowa czy owca. Zdarza się, że po takim poczęstunku traci przytomność, bo przebiśniegi są trujące, u ludzi wywołują biegunkę i wymioty; u wrażliwych osób nawet dotykanie cebulek może spowodować reakcję alergiczną.

Ale przebiśnieg także leczy. Pamiętacie „Odyseę”? Przypuszcza się, że to on był tajemniczą rośliną moly, która unieszkodliwiła truciznę czarodziejki Kirke. Dziś przebiśniegi uprawia się jako rośliny lecznicze. A wszystko z powodu galantaminy i zawartego w niej alkaloidu, który dobry jest na choroby układu nerwowego. Uczeni odkryli, że substancja ta pomaga cierpiącym na Alzheimera i nie daje przy tym tylu skutków ubocznych.

Przebiśnieg czy śnieżyca – czym się różnią te dwa gatunki kwiatów?

Przebiśnieg czy śnieżyca? Te dwa gatunki łatwo ze sobą pomylić. Czym się różnią? Trzy zewnętrzne płatki śnieżyczki przebiśniegu są dłuższe od trzech wewnętrznych, podczas gdy śnieżyca wiosenna (Leucojum vernum) ma płatki tej samej długości. 

> Przeczytaj także: Tulipany w ogrodzie – jak je uprawiać i co z nimi sadzić <

Tekst: Anna Gąska
Zdjęcia: Joanna Kossak, Shutterstock, GAP Photos/Medium