Astry to jesienne kwiaty, dzięki którym ogród tętni życiem aż do pierwszych przymrozków!

Astry – odmiany kwiatów ogrodowych

Wybór jest niemały. Niektórzy botanicy doliczyli się ponad 200 gatunków astrów! Najwcześniej – już w czerwcu – zakwita alpejski, który świetnie czuje się na skalniakach, bo jego naturalnym środowiskiem są Pieniny i Tatry. Najpóźniej, od września do listopada – aster nowoangielski (uwaga: w przeciwieństwie do pozostałych nie nadaje się na kwiaty cięte, bo w wazonie stula płatki).

Innym rodzimym gatunkiem, ojcem wielu ogrodowych odmian, jest aster gawędka, który rośnie dziko w miejscach nasłonecznionych, najchętniej na wapiennym podłożu. Warto pamiętać o tych upodobaniach, gdy w ogrodzie będziemy sadzić jego bliskich krewnych. Samego astra gawędki ruszać nie wolno – jest pod ścisłą ochroną!

Jeśli potrzebujemy rośliny niskiej, wybierzmy astra krzaczastego, który kwitnie jesienią. Tworzy malownicze zwarte kule, a odmiany karłowate nadają się do balkonowych doniczek. Gdy z kolei szukamy rośliny niewymagającej, sięgnijmy po marcinki (nazwane tak na cześć św. Marcina, którego dzień przypada 24 października). Te popularne gwiazdeczki zaliczamy do gatunku astrów nowobelgijskich. Do Polski zawitały dawno temu, często panoszą się w zdziczałych ogrodach i zagłuszają inne rośliny. Co kilka lat warto je odmłodzić – wykopujemy całą kępę i wybieramy tylko dorodne rośliny.

Dla tych, którzy lubią wyzwania, proponuję astry chińskie (rodzaj Callistephus), roślinę jednoroczną (wyjątek, bo astry są bylinami). To astrowata arystokracja, piękna, ale niestety również wymagająca – regularnego nawożenia, podlewania, odpowiedniej ilości słońca. A jeśli astrami chcielibyśmy cieszyć się nawet poza porą kwitnienia, polecam odmianę astra gładkiego ‘Prince’ – zachwyca czerwonymi liśćmi.

Astry – uprawa, choroby i szkodniki

Choć wszędobylskie i łatwe w uprawie, astry są podatne na niektóre choroby. Atakują je najczęściej ślimaki, mszyce i mączniaki (rodzaj grzyba). Niebezpieczne są zwłaszcza te pierwsze, bo potrafią błyskawicznie ogołocić roślinę z liści. Co prawda nowe odmiany, takie jak aster gładki, są odporne na mączniaka, ale zwykle nie unikniemy walki.

By zwalczyć choroby powodowane przez grzyby, trzeba zapewnić roślinom przepływ powietrza. Niektórzy zalecają profilaktyczne opryskiwanie środkami grzybobójczymi. Nawet przeciwnicy chemii sięgają po te środki, gdy na astrach pojawia się szary nalot. To ostatnia chwila, by zacząć działać! Inny sposób na grzyba to sadzenie kęp w pewnej odległości, wtedy nie złapią wilgoci.

Astry – jak sadzić kwiaty w ogrodzie

Projektując rabatę, warto pamiętać, że astry nowobelgijskie i nowoangielskie często gubią dolne liście. Zwłaszcza gdy ziemia jest sucha i mało żyzna. Dobrze więc sadzić je w towarzystwie niskich roślin, które zasłonią nagie łodygi, na przykład z zawilcami japońskimi i floksami wiechowatymi.

Gatunki, którym susza nie przeszkadza – rozkrzewiony i sercowaty – pochodzą z Ameryki i kwitną latem. Chociaż większość astrów radzi sobie z mrozami, odmiany alpejskie, rosnące na skalniakach, lepiej na zimę okryć gałęźmi. A wysokie gatunki – podwiązać, inaczej położą się na innych roślinach i stracą na urodzie.

> Przeczytaj także: Rozchodnik – byliny kolorowe jesienią i zimą <

Astry – warto wiedzieć:

• Wysokość: od 10 cm (aster krzaczasty) do 160 cm (aster nowobelgijski), a nawet do 2,5 m (aster tatarski)
• Kolor liści: zielony
• Kolory kwiatów: fioletowy, czerwony, niebieski, biały, rzadko żółty
• Kwitnienie: VI-XI (do pierwszych przymrozków)
• Podlewanie: umiarkowane, nie wolno przesuszyć
• Stanowisko: słoneczne i półsłoneczne
• Gleba: żyzna, lekka, czasem wapienna (aster gawędka)
• Nawożenie: przed kwitnieniem, najlepiej sprawdzają się nawozy wieloskładnikowe; uwaga – nadmiar azotu zmniejsza liczbę kwiatów
• Najbardziej odporne na złe warunki: popularne marcinki (astry nowobelgijskie)
• Astry są mrozoodporne (z wyjątkiem odmiany ‘Frikarta’)

Najciekawsze odmiany astrów:

• Astry nowobelgijskie: ciemnoniebieska ‘Little Blue Boy’, jasnoniebieska ‘Marie Ballard’, karminowe ‘Patricia Ballard’ i ‘Winston Churchill’, czerwona ‘Freda Ballard’, fioletowa ‘Royal Blue’, biała ‘White Ladies’
• Astry nowoangielskie: purpurowa ‘Purple Dome’, ciemnofioletowa ‘Barr’s Blue’, różowoczerwona ‘Andenken an Alma Pötschke’, czerwona ‘Septemberrubin’, różowa ‘Barr’s Pink’ i ‘Harrington Pink’, biała ‘Herbstschnee’
• Astry krzaczaste: różowokarminowa ‘Alice Haslam’, jasnoróżowa ‘Herbstgruss vom Bresserhof’, niebieska ‘Lady in Blue’, liliowa ‘Prof. Anton Kippenberg’ i biała ‘Snowsprite’

> Przeczytaj także: Miechunka – jesienne lampiony <

Tekst: Justyna Rudzka
Zdjęcia: Joanna Kossak, Alamy/BE&W, Gap Photos, Flora Press, Shutterstock