Ogród na balkonie – jak urządzić kwiatowy zakątek, mały warzywnik lub ziołowy ogródek na balkonie w bloku?

Ogród na balkonie – od czego zacząć urządzanie?

Zakładając ogródek na balkonie, musisz rozważyć, co chcesz uprawiać (tylko kwiaty, czy także zioła, owoce i warzywa) i zorientować się, jaką balkon ma ekspozycję – czy jest bardzo słoneczny czy cienisty. Wśród wszystkich rodzajów upraw znajdą się rośliny mniej i bardziej wymagające, jeśli chodzi o słońce. Właśnie wedle tych wskazówek należy je dobrać.

Zanim rozpoczniesz urządzanie ogrodu, lepiej wiedzieć, jakie dopuszczalne są na nim obciążenia (przy małych balkonach w starym budownictwie obciążanie go dużą ilością donic i roślin może stanowić pewien problem). Kolejną sprawą jest zgoda na ewentualne przeróbki (wiercenia w fasadzie w celu zawieszenia donic czy montażu kwietników wertykalnych) – lepiej skonsultować to z administracją budynku.
 

Jak zrobić ogródek na małym balkonie?

Jeśli dysponujesz tylko niewielkim balkonem, niezbędne mogą się okazać kwietniki wertykalne. Pozwolą zaoszczędzić miejsce i mogą stanowić efektowną zieloną ścianę, którą odgrodzisz się od sąsiadów. Aby stworzyć ogród wertykalny możesz też zamontować na ścianie pojedyncze doniczki lub kosze na sznurkach (przymocowane będą do elewacji za pomocą kołków).

Jeśli będzie to niemożliwe (bo np. administracja nie pozwala na zmiany wokół balkonu), możesz poradzić sobie, piętrując donice – na dwóch w odpowiedniej odległości postawić trzecią (czasem jeszcze pod tą na górze znajdzie się miejsce na maleńką doniczkę pod spodem). Nawet na niedużej powierzchni balkonu możesz urządzić przyjemny miniogródek, ważne jego odpowiednie rozplanowanie. Gros upraw będzie wówczas skupione w donicach zawieszonych w skrzynkach na balustradzie po zewnętrznej stronie balkonu.

Przeczytaj też: Mały balkon, dużo radości – jak urządzić przyjazne miejsce do relaksu na niewielkiej przestrzeni
 

Jak urządzić ogród na balkonie w bloku i tarasie?

W urządzaniu ogródka jedną z najważniejszych rzeczy jest zapewnienie roślinom na balkonie dobrego podłoża – idealna jest ziemia kompostowa, bogata w składniki mineralne. Rośliny w donicach mają ograniczoną możliwość zagłębiania korzeni w ziemi w poszukiwaniu składników odżywczych, trzeba więc zapewnić zarówno kwiatom, jak i warzywom czy ziołom, odpowiednią glebę.

Rośliny mają różne wymagania, więc przed sadzeniem, zapoznaj się z potrzebami gatunków, które chcesz hodować. Do tego, jako uzupełnienie, musisz ziemię w doniczkach regularnie nawozić. W tym wypadku też trzeba znać wymagania nawozowe twojej przyszłej plantacji. Idealnym naturalnym dodatkiem do warzyw jest obornik, ale wybierając go trzeba wziąć pod uwagę zapach, który może przeszkadzać sąsiadom. Na szczęście dziś można dostać obornik w postaci granulatu – nie ma przykrego zapachu i pozbawiony jest patogenów. W dodatku jego działanie jest spowolnione, więc rośliny uprawiane w balkonowym warzywniaku mogą dłużej korzystać ze składników pokarmowych. 
 

Jakie skrzynki i donice balkonowe wybrać do uprawy roślin?

Ciemne donice i kwietniki nie są dobrym rozwiązaniem na słoneczne balkony – rośliny będą się szybciej wysuszać. Wybierz na taki balkon raczej jasne, odbijające światło osłonki. Kolejną rzeczą jest odpływ – donice muszą mieć otwory, aby nadmiar wody (np. z deszczu) mógł z ziemi spływać na podstawki. Dobrym rozwiązaniem na mocno nasłonecznionych tarasach i balkonach są donice z podwójnymi ścianami – powietrze, znajdujące się między nimi stanowi naturalną izolację termiczną i chroni ziemię przed przegrzaniem. 

Najtańsze, najbardziej praktyczne i najpopularniejsze są donice plastikowe. Są odporne na wilgoć, ale przy wysokich temperaturach mogą się odkształcać i pękać. Korzenie w środku mogą też się przegrzewać. Przy wietrznych balkonach lekkie plastikowe doniczki mogą się też łatwiej wywracać. Pod tym względem znacznie lepiej sprawdzą są donice betonowe czy ceramiczne. W betonowych donicach rośliny są stabilniejsze, lecz przy dużej ich ilości i rozmiarze mogą znacznie obciążać balkon. 

Donice ceramiczne wyglądają najbardziej estetycznie, choć jeśli nie są szkliwione, szybciej wyparowuje z nich woda przy upalnej pogodzie. Są też kruche i trzeba uważać, żeby ich nie uszkodzić. Jeśli mają nieodpowiednie rozmiary (np. są małe, a rosną w nich wysokie rośliny), są bardziej narażone na przewrócenie i potłuczenie. Metalowe donice wyróżnia trwałość, o ile nie są zabezpieczone przed wilgocią – w przeciwnym razie będą korodować. Kwietniki drewniane sprawdzą się na słonecznych balkonach, mniej zaś na zacienionych, narażonych na działanie wilgoci.
 

Co można uprawiać na balkonie?

Na balkonach i tarasach można uprawiać w zasadzie wszystko: kwiaty dobrane do stopnia nasłonecznienia, warzywa, zioła, a także owoce, m.in. w formie drzewek, odmian zwisających (np. poziomki) czy pnących (np. truskawki). Te ostatnie pozwalają zaoszczędzić miejsce zwłaszcza na małych balkonach.

Na większych balkonach oraz tarasach masz większą swobodę – możesz zorganizować sobie prawdziwe grządki warzywne, np. w sporych rozmiarów skrzyniach. Na balkonach warzywa plonują nie gorzej niż w gruncie, a są znacznie mniej narażone na działanie szkodników, choćby ślimaków, które uwielbiają zjadać liściaste rośliny.

Warzywa, jeśli chodzi o regularne podlewanie, są zasadniczo bardziej wymagające niż kwiaty. Decydując się na ogródek warzywny na balkonie, pamiętaj, że trzeba im zapewnić „opiekunka”, jeśli planujesz dłuższe wakacje. W czasie upalnych dni podlewa się je dwa razy dziennie. Pojemniki i skrzynki na warzywa powinny być głębokie (minimum 40 cm), bo w płytszych ziemia się szybciej nagrzewa i wysycha.
 

Ogród warzywny na balkonie – uprawa warzyw w doniczkach i skrzynkach

Jakie warzywa wyrosną na balkonie? Na pewno nie te, które do prawidłowego wzrostu potrzebują dużo miejsca (np. kapusta) czy warzywa korzeniowe, które wymagają głębokiego gruntu (marchew, buraki). Najlepiej wybrać na balkon warzywa niewymagające dużej powierzchni uprawnej.

W skrzynkach na balkonie możesz uprawiać ogórki, pomidory, paprykę, cebulę, czosnek, fasolę. Im lepsze warunki słoneczne ma miniwarzywnik, tym obficiej będą owocowały. Warto też wybierać pod uprawy balkony osłonięte od wiatru (by nie narażać młodych łodyg na złamanie), ewentualnie zapewnić roślinom taką osłonę.

Paprykę, fasolę pnącą czy pomidory warto posadzić w stabilnych, ciężkich donicach, pamiętając o zapewnieniu im podpór w postaci bambusowych patyczków czy kratek. Spośród różnych gatunków pomidorów najlepsze do uprawy na balkonie są pomidorki koktajlowe (np. odmiany Cherola czy Balkony Red). Z nasion wysianych pod koniec marca, owoce powinny pojawić się na przełomie lipca i sierpnia. Wdzięcznym warzywem na balkon jest sałata. Aby zapewniać sobie świeże liście przez cały sezon, należy ją wysiewać do donic co 2-3 tygodnie. Ławy w uprawie jest szczypior. Najlepiej rośnie w dość płytkich pojemnikach z dostateczną ilością dziurek odpływowych, które zapobiegną narażonym na gnicie cebulom odpływ nadmiaru wody. 

Zobacz też: Aranżacja balkonu w bloku – wybieramy wygodne meble i piękne dekoracje

Ogród ziołowy na balkonie – uprawa ziół na słonecznym i zacienionym balkonie

To, jakie zioła na balkonie będziesz mógł uprawiać, zależy od jego słonecznej ekspozycji. Nie wszystkie rośliny lubią mocne słońce. Na zacienione balkony nadają się takie zioła jak: mięta, melisa, szczypiorek, koper, kolendra. Z kolei słońcolubne są: bazylia, szałwia, majeranek, oregano, cząber, rozmaryn.

Decydując się na uprawę zarówno ziół, jak i warzyw, warto przestrzegać reguł allelopatii, czyli wzajemnego oddziaływania na siebie roślin. Sadzenie obok siebie określonych gatunków może zwiększyć plony i zapobiec niszczeniu przez określone szkodniki. Które rośliny się nie lubią? Nie należy sadzić fasoli obok czosnku i cebuli, pietruszki przy sałacie, bazylii obok majeranku. Podobnie pomidory nie powinny sąsiadować z ogórkami. Korzystne sąsiedztwo stanowią natomiast: seler z pomidorami, fasola i ogórki, groch obok kminku, sałata i maciejka oraz nasturcje, rzodkiewki i ogórek.

Zioła na balkonie możesz wyhodować z nasion, ale wymaga to dużo cierpliwości i pielęgnacji. Większość ziół wysiewa się w kwietniu, by zdążyły urosnąć w sezonie letnim. Niektóre rośliny (np. koperek) mają krótszy okres wegetacyjny (ok. 5 tygodni), podobnie jest z kolendrą czy pietruszką naciową – można je wysiewać później.

Jeśli nie masz cierpliwości, by czekać wiele tygodni na zioła, możesz kupić gotowe sadzonki. Warto je co pewien czas obracać, by zapewniać równomierny dostęp do światła, a także przycinać – lepiej się wtedy krzewią. Choć zioła służą przede wszystkim celom kulinarnym, wiele z nich po prostu pięknie wygląda. Mają różne kolory (od jasnej zieleni po fiolet) i warto te atuty wykorzystać, kontrastując ze je sobą na naszym balkonie. Sadzenie obok siebie roślin o różnych pokrojach liści sprzyja też tworzeniu efektownych bukietów.
 

Jakie owoce uprawiać w ogródku na balkonie?

Najbardziej lubiane i najmniej wymagające są truskawki i poziomki – ich pnące i zwisające odmiany są bardzo ozdobne. Z powodzeniem zastąpią kwiaty balkonowe! Na balkonie cz tarasie możesz uprawiać też maliny oraz porzeczki. Po prostu wybieraj odmiany niskie. Malinowa Ruby Beauty czy Baby Dwarf dorastają do wysokości 50 cm, spośród kompaktowych porzeczek wybierz White Grape, a z agrestów np. Greenfinch.

Na balkonie możesz uprawiać też jagodę kamczacką oraz borówkę amerykańską. Nawet drzewka owocowe nadają się na takie uprawy, jeśli oczywiście wybierzesz odmiany karłowate lub kolumnowe. 6-letnia grusza nie przekracza 1,5 m wysokości i może wydać od 4 do 8 kg owoców. Najpopularniejsze odmiany na balkon to: jabłoń Delegrina, grusza Garden Pearl, brzoskwinia Honey Gold i morela Aprigold. Drzewa i krzewy owocowe potrzebują żyznego podłoża, bogatego w składniki pokarmowe, a na dnie donic solidnego drenażu (min. 10 cm), żeby uchronić korzenie przed gniciem i grzybami.

Zobacz też: Jak zaaranżować kącik wypoczynkowy w ogrodzie – od sprzątania po dekorowanie

Najładniejsze i najpopularniejsze kwiaty na balkon w bloku

Wybór kwiatów na balkon zależy głównie od tego, jak mocno jest on nasłoneczniony. Ogólna zasada jest taka, że im więcej jest słońca na balkonie, tym obficiej obsypuje się on kwiatami. Oczywiście nie wszystkie gatunki lubią gorące balkony czy tarasy, należy więc przed wyborem roślin dokładnie zapoznać się z ich wymaganiami. Pośród nich są pewniaki – kwiaty kwitnące cały sezon i wymagające tylko regularnego nawadniania.

Jeśli zależy ci na ogólnym wolumenie roślin ozdobnych, wybierz surfinie – regularnie nawożone i podlewane będą tworzyć efektowne zwisające kępy. Błyskawiczna wegetacja wymaga też usuwania suchych kwiatków na końcach, co będzie wzmagało wzrost następnych. Klasykiem balkonowym są pelargonie, które będą kwitły przez całe lato, aż do jesieni. Odmiana bluszczolistna będzie zwisać z balkonu i dobrze komponować się z surfiniami czy petuniami. Na południowy słoneczny balkon nadają się też lawenda, werbena, heliotrop. Dobrym wyborem jest smagliczka nadmorska – tworzy nie tylko piękne zwisające kępy, ale też pachnie przez cały sezon, aż do jesieni.

Jeśli masz zacieniony albo wystawiony na stronę północną balkon, możesz zdecydować się na fuksję (ma piękne kwiaty, które nie łakną tak mocno światła) czy niecierpka nowogwinejskiego – zdecydowanie woli zacienione miejsca. Na północnych balkonach warto zasadzić bluszcz pospolity. To roślina długowieczna, bardzo wytrzymała na trudne warunki i zimozielona. Opleciony nią balkon będzie cieszył oko przez cały rok!

Zobacz też: Kwiaty na balkon – jakie wybrać na słoneczny balkon południowy i zacieniony północny?

Tekst: Beata Majchrowska
Zdjęcia: materiały prasowe, shutterstock